Uzależnienie behawioralne (czynnościowe)– zespół objawów związanych z utrwalonym, wielokrotnym powtarzaniem określonej czynności (lub grupy czynności) w celu uzyskania takich stanów emocjonalnych jak przyjemność, euforia, ulga, uczucie zaspokojenia.
Pojęcie uzależnienia czynnościowego po raz pierwszy wprowadził austriacki psychoanalityk Otto Fenichel, w 1945 roku w swoim dziele Teorie psychoanalityczne neuroz.
W oficjalnej klasyfikacji chorób ICD-10 uzależnienia behawioralne należą do grupy zaburzeń nawyków i popędów (F 63) i nie zostały bardziej szczegółowo opisane.
Przykładowe nowe uzależnienia behawioralne:
1 Patologiczny hazard: “substancja uzależniająca” to po prostu pieniądz, hazardziści nadużywają pieniędzy co sprawia, że jest to jedno z najdroższych uzależnień.
Skutki tego uzależnienia są ogromne zarówno dla zdrowia jednostki jak i społeczeństwa.
Problemy zdrowotne- psychiczne związane z tym uzależnieniem to: bezsenność, depresja, myśli i zapachy samobójcze, sięganie po substancje psychoaktywne
Problemy zdrowotne- fizyczne związane z tym uzależnieniem to: bóle głowy, zaniedbanie odżywiania czy higieny osobistej
W przypadku tego uzależniania występują również duże problemy rodzinne, finansowe, zawodowe oraz problemy związane z naruszeniem lub złamaniem prawa.
Rodzaje hazardu:
– hazard rekreacyjny
– hazard ryzykowny
– hazard problemowy
– hazard patologiczny
Metody leczenia hazardu
Podobnie jak w przypadku innych uzależnień, podstawową metodą leczenia jest psychoterapia. Podejmowane dotychczas próby farmakoterapii nie pozwalają jeszcze na rekomendowanie do rutynowego stosowania żadnego z dotychczas badanych leków.
2 Siecioholizm, inaczej Zespół uzależnienia od internetu (ZUI), uzależnienie od internetu – postulowany przez niektórych psychiatrów, w tym Ivana Goldberga, zespół zależności polegający na wielogodzinnym korzystaniu z sieci (internet), które jest dla pacjenta źródłem dystresu oraz negatywnie wpływa na jego funkcjonowanie w sferze fizycznej, psychicznej, interpersonalnej, społecznej, rodzinnej i ekonomicznej.
Stwierdzono, że osoby uzależnione spędzają przy komputerze średnio 35 godzin tygodniowo (poza obowiązkami wynikającymi z zatrudnienia). Wyróżniono 5 podtypów uzależnienia związanego z komputerem, tj.:
– erotomanię internetową (cybersexual addiction) – np. oglądanie filmów i zdjęć o charakterze pornograficznym, uczestniczenie w czatach o tematyce seksualnej itp.
– socjomanię internetową, czyli uzależnienie od internetowych kontaktów społecznych (cyber-relationship addiction) – np. korzystanie z chat-roomów i poczty elektronicznej, uczestniczenie w grupach dyskusyjnych, które zastępują kontakty z rodziną i przyjaciółmi, a nawet „wirtualne zdrady”
– uzależnienie od sieci internetowej (net compulsions) – np. uzależnienie od gier hazardowych, od gier sieciowych, od operacji giełdowych poprzez internet, od aukcji czy zakupów online
– przeciążenie informacyjne – czyli przymus pobierania informacji (information overload) – np. poszukiwanie nowych informacji, przeszukiwanie baz danych
– uzależnienie od komputera (computer addicion) – np. uzależnienie od gier komputerowych.
Metody leczenia siecioholizmu:
Podobnie jak w przypadku innych uzależnień, podstawową formą leczenia jest psychoterapia, a najlepsze efekty zapewnia terapia poznawczo-behawioralna.
Treningi nowych zachowań, codziennie przygotowywanie szczegółowego realnego planu dnia, który ma pomóc w walce z nałogiem.
3. Seksoholizm to jednostka chorobowa, obejmująca przymus zachowań o podłożu seksualnym, które mają destrukcyjne skutki dla życia społecznego i emocjonalnego jednostki, jak np. Kompulsywna masturbacja, natręctwa , częsta zdrada, częste oglądanie pornografii.
Amerykańskie Towarzystwo Problemów Seksualnych (American Association on Sexual Problems) oszacowało, że uzależnionych od seksu jest 10–15% Amerykanów, czyli około 25 milionów osób. Około 80% osób uzależnionych od seksu to mężczyźni.
Metody leczenia seksoholizmu:
Podobnie jak w innych uzależnieniach podstawową formą leczenia jest psychoterapia, a najlepsze efekty przynosi terapia poznawczo-behawioralna.
4.Tanoreksja to uzależnienie polegające na ciągłej chęci opalania się, najczęściej występujące u młodych kobiet ale też Coraz częściej stwierdza się je także u młodych mężczyzn, w przypadku których nierzadko współwystępuje z kultem muskularnego ciała.
Ultrafiolet stosowany w solariach ma niekorzystny wpływ na skórę. Najważniejszym skutkiem nadmiernego opalania się są raki skóry w szczególności czerniak złośliwy.
Metody leczenia tanoreksji:
Leczenie tanoreksji opiera się na pomocy dermatologa w łagodzeniu zmian skórnych oraz psychologa lub psychiatry. Psychoterapię realizuje się głównie w formie spotkań grupowych. Może trwać nawet 3 lata.
